Po trzech latach renowacji i rozbudowy Muzeum Wiednia przy Karlsplatzu otwarło swe podwoje dla zwiedzających. Akurat 6 grudnia 2023 roku wiedenki i wiedeńczycy otrzymali piękny prezent: stałą wystawę dostępną bezpłatnie.
Sam budynek ponownie otwartego Muzeum Wiednia jest oryginalny i nowoczesny – zapiera dech w piersiach. Stanowi ultranowoczesne muzeum, w którym udało się jednak zachować wiele oryginalnych elementów. Nowe Museum Wien zaprasza na spotkania z fascynującą historią Wiednia od czasów starożytnych do współczesności.
Zabytkowy budynek mieszczący się przy wiedeńskim Karlsplatz został zaprojektowany przez słynnego architekta Oswalda Haerdtla i otwarty w 1959 roku. W ostatnich latach podupadał, a jego renowacja była konieczna. Zabytkowe muzeum zostało zatem gruntownie zmodernizowane i zyskało wyższe piętro. Nad oryginalnym budynkiem „unosi się” teraz sześcian wykonany z nieotynkowanego betonu, w którym eksponowane są wystawy o wyjątkowym charakterze. Powierzchnia użytkowa została niemalże podwojona. Pomiędzy starym i nowym budynkiem powstała otwarta przestrzeń, która pełni funkcję tarasu. Stąd też roztacza się piękny widok na Karlsplatz i okolicę. Na tym piętrze znajdują się również kawiarnia, centrum eventowe i pracownie edukacyjne. Strefa wejściowa została ponadto wzbogacona o szklany pawilon, który zaprasza odwiedzających niczym wyciągnięta dłoń.
Bezpłatnie dla wszystkich
Muzeum Wiednia za sprawą wyjątkowej kolekcji wysokiej klasy dzieł sztuki i eksponatów historycznych zapewnia odwiedzającym niezapomniany wgląd w historię miasta od epoki neolitu po dzień dzisiejszy. Nowo zaprojektowana, stała prezentacja „Wiedeń. Moja historia” zajmuje trzy piętra (łącznie 3300 m.kw.) i obejmuje 1700 obiektów. Wystawa ta jest w pewnym sensie premierą: na wzór brytyjskich muzeów państwowych została udostępniona dla wszystkich odwiedzających całkowicie za darmo. Czyni to Muzeum Wiednia pierwszym publicznym muzeum w Austrii, które zastosowało takie rozwiązanie. Poza tym muzeum wychodzi z ofertą licznych bezpłatnych programów dla uczniów, dzieci i całych rodzin.
Bezpłatny wstęp jest nie tylko demokratycznym krokiem w kierunku uczynienia muzeum dostępnym dla wszystkich, ale przemawiają też względy pragmatyczne. Pozwala publiczności odwiedzić wystawę stałą kilka razy. Jest to zaleta, ponieważ prezentacja wymaga wytrwałości: jeśli chcesz zobaczyć ją szybko i nadal mieć wystarczająco dużo czasu, aby zagłębić się w szczegóły, powinieneś przeznaczyć na to od dwóch do trzech godzin. Każde piętro podzielone jest na chronologiczne lub tematyczne rozdziały, z których każdy prezentowany jest w innym stylu architektonicznym.
Najważniejsze eksponaty
Aby dostać się do najważniejszych atrakcji, trzeba uzbroić się w cierpliwość. Nowa stała wystawa Muzeum Wiednia rozpoczyna się chronologicznie tuż za holem wejściowym od pierwszych osad na terenie obecnego miasta sprzed około 8000 lat. Cyfrowy model miasta Wiednia pokazuje szybki rozwój w szybkim tempie: od Vindobony po oblężenia osmańskie, rozbudowę przedmieść, budowę Ringstrasse, regulację Dunaju, budowę sieci kolejowej i wznoszenie budynków miejskich, a także nowoczesną ekspansję obszaru miejskiego.
Najważniejsze eksponaty Muzeum Wiednia pochodzą z XIX i początku XX wieku: obrazy Gustava Klimta (w tym znany na całym świecie portret jego partnerki Emilie Flöge i Pallas Athene), Egona Schielego, Richarda Gerstla i Arnolda Schönberga, dzieła Wiener Werkstätte i wiele innych. Dawne atrium zostało przekształcone w centralną halę o wysokości 25 metrów. To tutaj znajdują się największe obiekty muzeum: maskotka „Poldi”, dziesięciometrowa i ważąca 1,7 tony figura wieloryba z legendarnej restauracji na Praterze Zum Walfisch, wspaniały powóz burmistrza, model katedry św. Szczepana, koń Waldheima, napis Südbahnhof i oryginalne rzeźby fontanny Donnerbrunnen.
Począwszy od tego miejsca wystawa przechodzi od baroku i oświecenia do okresu biedermeieru i budowy Ringstrasse – w jednej z najbardziej urokliwych sal. Stara, różowo udekorowana sceneria gromadzi liczne eksponaty z okresu, w którym Wiedeń kwitł i rozkwitał. Opowiadają o tym nie tylko obrazy Tiny Blau czy Hansa Makarta, ale także przedmioty codziennego użytku, takie jak ubrania, wachlarze i pierwsza toaleta. Podobnie jak w innych częściach wystawy, podkreślono również historie „zwykłej” ludności i klasy robotniczej. Istotnym celem kuratorek Elke Doppler i Michaeli Kronberger nie było opowiedzenie historii przedmiotów, ale ludzi, którzy za nimi stoją.
Wzorowa przystępność
Pełne humoru, partycypacyjne i integracyjne podejście wyraźnie przewija się przez całą wystawę stałą. Gościom udostępniona jest wystarczająca ilość informacji, które można pogłębić dzięki dodatkowym i rozkładanym stacjom. Na stronie internetowej można bezpłatnie pobrać przewodnik online. Poszczególne obszary zostały w przemyślany sposób zaprojektowane dla dzieci i klas szkolnych. Wykorzystując konkretne osoby – np. Marię Teresę – różne zjawiska czasowe są omawiane i kategoryzowane za pomocą diagramów lub osi czasu.
Nowa wystawa
Od lutego 2024 roku muzeum będzie prezentować wystawę poświęconą architektowi sąsiedniego kościoła Karlskirche, Johannowi Bernhardowi Fischerowi von Erlach, a następnie Secesję. Klimt, Stuck, Liebermann, która to wystawa odniosła już wielki sukces w Alte Nationalgalerie w Berlinie.
W przeciwieństwie do stałej prezentacji publiczność będzie musiała jak zwykle zapłacić za wstęp.
Coś dla ciała
Utrudzonych zwiedzaniem zaprasza restauracja „trude & töchter”. Restauracja muzealna „trude”, poświęcona wiedeńskiej fotografce Trude Fleischmann (1895–1990), znajduje się w części wejściowej budynku. Dysponuje ona ogródkiem dla gości i serwuje nowoczesne dania kuchni wiedeńskiej. Natomiast café-bar na tarasie i balkonie nosi nazwę „& töchter”.
Każdy, kto odwiedzi Muzeum Wiednia, powinien również poznać jego interesującą okolicę: Karlsplatz und das Gußhausviertel. Bezpośrednio otaczające muzeum Grätzel (lokalne wiedeńskie słowo oznaczające dzielnicę) słynie z bogatej architektury i wielu kulinarnych atrakcji.
Muzeum Wiednia (Wien Museum)
Karlsplatz 8
1040 Wien
www.wienmuseum.at
Artykuł opublikowany w piśmie „Polonika”
nr 300 – styczeń/luty 2024
